Codziennie na świecie marnowane są tony żywności, podczas gdy miliony ludzi cierpią z niedożywienia. Aby przeciwdziałać tym zjawiskom, wprowadzane są praktyki i procesy mające na celu zmniejszenie wytwarzania odpadów, w tym szkodliwych do środowiska. Określenie less waste pochodzi z języka angielskiego i w dosłownym tłumaczeniu oznacza „mniej odpadów”, w tym marnowania jedzenia. Jak w praktyce wprowadzić tę zasadę w swojej kuchni?
Szacuje się, że tylko w Polsce marnuje się prawie 10 mln ton żywności rocznie. Produkowanych odpadów jest znacznie więcej, gdyż dochodzą do tego tworzywa sztuczne, stare meble, kartony, opony, części elektroniczne czy zużyte ubrania. Składowanie tak olbrzymiego tonażu stanowi problem nie tylko przyrodniczy, ale i logistyczny. Śmieci trzeba regularnie przewozić na wysypiska, a odpady, które nie poddają się recyklingowi, spalać. To generuje dodatkowy problem związany z zakwaszaniem gleb i znacznym pogarszaniem jakości powietrza.
Less waste – co to znaczy
Zasada less waste w praktyce oraz codziennym życiu oznacza przede wszystkim nabywanie produktów w przemyślany sposób, by możliwie jak najbardziej je wykorzystać, generując przy tym jak najmniejszą ilość śmieci. Less waste to odpowiedzialne dbanie o świat, w którym żyjemy. Filozofia charakteryzuje się chęcią ograniczenia wytwarzania dużej ilości śmieci oraz wyrzucania jedzenia, którym można nakarmić osoby głodujące lub niedożywione.
Ruch less waste dotarł do Europy z USA, gdzie problem marnowania jedzenia i surowców jest największy. Na świecie nie ma on struktur formalnych, ale kieruje się zasadami, które przejmują różne środowiska. Reguły te z czasem stają się wykładnią działania milionów osób na całym świecie.
Sortowanie śmieci
Aby być less waste, idąc do sklepu, zabieraj ze sobą wielorazową torbę z materiału lub koszyk, dzięki czemu unikniesz kupowania plastikowych worków. Robiąc zakupy owocowo-warzywne na bazarku, miej zawsze pod ręką własne wielorazowe siatki oraz koszyczki, słoiki lub pojemniki na delikatne artykuły, np. truskawki, jagody czy wiśnie. Zamiast foliowych woreczków śniadaniowych do spakowania kanapki używaj pojemników wielorazowego użytku.
Unikaj kupowania wody w butelkach, zwłaszcza plastikowych. Najlepiej zaopatrz się w bidon oraz dzbanek z filtrem i pij domową kranówkę, dzięki czemu unikniesz przynoszenia do domu dużej ilości plastiku. Staraj się unikać używania na co dzień przedmiotów jednorazowego użytku na rzecz wykonanych z plastiku. Np. zwykłe słomki zamień na metalowe lub z papieru. Środkiem do celu określanego jako less waste jest sortowanie śmieci.
Meble z palet
Zamiast za każdym razem kupować kosmetyki lub środki czystości w nowych opakowaniach wybieraj uzupełniacze w butelkach lub torbach foliowych o dużo większej pojemności, jak np. mydło w płynie, płyn do naczyń czy żel pod prysznic. Wybieraj produkty pochodzące z recyklingu, np. papier toaletowy lub chusteczki do nosa, co pozwoli chronić lasy i pomaga ograniczyć emisję CO. Planując wymianę szafy, stołu czy regału na książki, warto pamiętać, że identyczne lub podobne funkcje zapewniają meble z palet.
Można też nadawać przedmiotom drugie życie, wykorzystując np. stare kartoniki i puszki jako pojemniki do przechowania. Z niektórych składników organicznych można wykonać domowe kosmetyki less waste bez konieczności wyrzucania potencjalnie zbędnych produktów. Przykładów praktycznych jest znacznie więcej i dotyczą one niemal każdej sfery życia.
Niemarnowanie żywności
Jeśli chcesz być less waste, planuj zakupy oraz przygotowywanie posiłków tak, by maksymalnie wykorzystać wszystkie produkty, zwłaszcza owoce i warzywa. Pozostałości z obiadu lub kolacji zostaw do podgrzania na inny dzień, zamroź lub wykorzystaj do przygotowania nowej potrawy, np. mięso z rosołu.
Najbardziej oczywistą zasadą less waste w kuchni jest niemarnowanie jedzenia oraz oszczędzanie wody. Jeśli szynka nie nadaje się już na kanapkę, usmaż na niej jajecznicę lub dodaj do gulaszu. Z dojrzałych owoców zrób shake mleczny, a z warzyw zupę krem lub zapiekankę. Masz dojrzałe banany? Rozgnieć je, dodaj mąkę, odrobinę cukru, jajko i usmaż placki lub upiecz babeczki.
Zero waste
Idea zero waste nie jest czymś zupełnie nowym, gdyż bazuje na sprawdzonych metodach oszczędzania i naprawiania rzeczy, które mogą jeszcze nam posłużyć. Przed laty nasze mamy czy babcie potrafiły zużytym przedmiotom nadawać nowe życie, np. ze starego pieczywa robiły bułkę tartą. Dawniej w rodzinach uczono się naprawiać przedmioty, wykorzystywać w kuchni ponownie opakowania, butelki czy słoiki.
Obecnie tryb zero waste to minimalistyczny tryb życia, który zakłada całościowy recykling każdego, choćby najmniejszego odpadu wytwarzanego przez człowieka. Jeśli mamy zepsuty zegarek, można go naprawić zamiast wyrzucać na śmietnik. Jeśli jest mocno uszkodzony, z pewnością posiada wartościowe komponenty, które możemy wykorzystać do innego zegarka lub oddać osobom specjalizującym się w wymianie części.
W dużych miastach oraz w internecie działają sklepy ekologiczne oferujące artykuły, które pomagają przyczynić się do poprawy stanu naszej planety. Sklep zerowaste oferuje wyłącznie rzeczy, których wytworzenie oraz późniejsze używanie nie oddziałuje negatywnie na środowisko, pozostawiając tym samym lepszy świat dla przyszłych pokoleń.
