Jest w każdym domu. To w niej mieszczą się wszystkie bezpieczniki zabezpieczające urządzenia elektryczne przez zniszczeniem, a użytkowników przed porażeniem. Rozdzielnica elektryczna to kluczowy element każdej instalacji elektrycznej. Urządzenia tego typu wykorzystywane są zarówno w budynkach mieszkalnych, gospodarczych, jak i przemysłowych. Jeśli planujecie zainstalować, zmienić lub rozbudować system elektryczny, upewnijcie się, jakie wymagania musi spełniać rozdzielnica elektryczna. Gdzie powinna być umieszczona, aby system był bezpieczny i zgodny z przepisami?
Podstawowym zadaniem rozdzielnicy, czyli skrzynki elektrycznej jest sprawowanie kontroli oraz precyzyjne zarzadzanie instalacją elektryczną. W skrzynkach montowane są również wyłączniki nadprądowe oraz różnicowoprądowe. Ich celem jest zminimalizowanie ryzyka przeciążenia lub zwarcia w całej instalacji. Najważniejszym przepisem dotyczącym rozdzielnic elektrycznych jest norma PN-EN IEC 61439-1:2021-10, która określa obowiązki osoby odpowiedzialnej za zaprojektowanie oraz wykonanie skrzynki elektrycznej. Norma określa m.in. warunki pracy rozdzielnicy, w tym temperaturę, wilgotność czy stopień zapylenia otaczającego ją środowiska.
Spis treści
Rozdzielnica elektryczna
Rozdzielnice elektryczne bez dodatkowych gniazdek są zwykle stosowane w budynkach mieszkalnych i biurowych. Odpowiadają za sterowanie instalacją oraz pozwalają zarządzać jej poszczególnymi obwodami. Rozdzielnice mogą zarówno łączyć obwody, jak i je rozdzielać oraz przerywać. Dzięki temu w razie potrzeby można przy pomocy kilku przełączników wyłączyć część lub całe przyłącze prądu danego budynku. W sytuacji remontu umożliwia to bezpieczne przeprowadzenie prac serwisowych.
Na wypadek remontu warto wyposażyć się w mobilny zestaw, jakim jest walizka narzędziowa do transportu przyrządów do różnych zadań. Walizki tego rodzaju zostały zaprojektowane tak, aby były lekkie i kompaktowe, co ułatwia ich transport. Często są wyposażone w solidny uchwyt i kółka, co pozwala na łatwe manewrowanie. Walizka z narzędziami zwykle posiada przegródki i tace zaprojektowane specjalnie do bezpiecznego przechowywania różnych narzędzi. Ten system organizacji pomaga zapobiegać uszkodzeniom lub zagubieniu narzędzi podczas transportu. Układ wnętrza można dostosowywać, co pozwala użytkownikom na rozmieszczenie przegródek i tac według własnych upodobań oraz na podstawie ich specyficznej kolekcji narzędzi.
W skrzynkach elektrycznych znajdują się specjalne wyłączniki nadprądowe oraz różnicowoprądowe, które w przypadku wystąpienia zwarcia, chwilowego przeciążenia w obwodach instalacji elektrycznej lub tzw. prądu ujemnego rozłączą całą instalację. Rozdzielnice mogą być wyposażone w takie moduły, jak wyłączniki główne, bezpieczniki czy przekaźniki. Zabezpieczenia uniemożliwiają dalszy przepływ prądu, tym samym chroniąc podłączone do gniazdek urządzenia, a także korzystające z nich osoby.
Skrzynka hermetyczna
Rozdzielnice elektryczne mogą być montowane w skrzynkach hermetycznych, gdy potrzebna jest wysoka odporność na trudne warunki atmosferyczne. Skrzynki są instalowane na zewnątrz, jak i wewnątrz budynków. Skrzynka elektryczna jest wykonana zwykle z aluminium lub blachy stalowej i wyposażona w płytę montażową. Może być używana również jako wyposażenie telewizji kablowej czy alarmu.
Rozdzielnice spotyka się również w dużych zakładach przemysłowych. W budynkach gospodarczych zwykle wchodzą w skład jednej instalacji z takimi elementami, jak wtyczki trójfazowe. Zależnie od lokalizacji mają różne kształty i rozmiary. Warto je wybrać już na etapie planowania instalacji w domu. W ten sposób będą miały odpowiednie rozmiary dopasowane do potrzeb twojego zabudowania. Proste rozdzielnice na jeden czy dwa układy możesz zamontować samodzielnie, jeśli masz odpowiednią wiedzę i narzędzia, ale montaż rozbudowanych systemów trzeba zostawić specjaliście.
Tablica elektryczna
Tablica elektryczna lub rozdzielnica elektryczna może posiadać również zintegrowane gniazda. W zależności od konkretnego modelu mogą być to przyłącza jedno- lub trójfazowe bądź ich kombinacje. Gniazdka elektryczne są zazwyczaj zamontowane na panelu przednim lub bocznym rozdzielnicy elektrycznej i umożliwiają wygodne podłączanie wtyczek urządzeń. Jest to szczególnie przydatne w budynkach przemysłowych i gospodarczych z licznymi odbiornikami prądu.
Specjalnym rodzajem skrzynek elektrycznych są rozdzielnice zamykane na klucz, co pozwala ograniczyć do nich dostęp osobom nieupoważnionym. Skrzynki wyposażone w zamek są z reguły stosowane na zewnątrz budynków oraz w obiektach przemysłowych. Ze względu na wysoki poziom bezpieczeństwa decydują się na nie często również właściciele pomieszczeń biurowych oraz obiektów użyteczności publicznej. Dostęp przy pomocy klucza ogranicza prawdopodobieństwo uszkodzenia, a także eliminuje ryzyko nieautoryzowanych modyfikacji instalacji elektrycznej.
Rozdzielnica elektryczna zewnętrzna
Rozdzielnica elektryczna zewnętrzna montowana jest przez zakład energetyczny i zazwyczaj znajduje się w linii ogrodzenia, aby był do niej stały dostęp. Czasem spotykane są skrzynki wbudowane w ogrodzenie. Złącze szafki elektrycznej jest plombowane, a część, gdzie znajduje się licznik, jest zamykana na zamek, dzięki czemu jest możliwość odczytania zużycia energii w dowolnej chwili.
