Sprawna wentylacja w domu lub mieszkaniu to podstawa. Wpływa ona na mikroklimat, co ma duże znaczenie dla samopoczucia i zdrowia domowników. Nieprawidłowa wymiana powietrza prowadzi do gromadzenia się wilgoci, co może negatywnie wpływać również na stan elementów wyposażenia domu, takich jak meble czy elektronika. Skąd wiadomo, że wentylacja działa poprawnie? Jakie są jej rodzaje? I co zrobić, gdy nie działa tak, jak powinna? Wszystkie potrzebne informacje znajdziesz w poniższym artykule.
Dlaczego prawidłowa wentylacja jest tak ważna? Ponieważ pozwala utrzymać odpowiednie środowisko dla zdrowia człowieka. Ma też duże znaczenie dla samego budynku, jego konstrukcji i wyposażenia. Stały dopływ świeżego powietrza jest niezbędny do prawidłowej pracy urządzeń gazowych, takich jak piece lub kuchenki.
Brak odpowiedniej wentylacji może mieć naprawdę poważne skutki. Pojawia się wówczas nadmierna wilgoć, która prowadzi do rozwoju pleśni i grzybów. Są one szkodliwe dla zdrowia i przyczyniają się do rozwoju wielu groźnych chorób. Brak ciągłej wymiany powietrza powoduje gromadzenie się dużej ilości dwutlenku węgla. Przebywanie w takim pomieszczeniu wiąże się z osłabieniem, obniżeniem koncentracji i ogólnym pogorszeniem samopoczucia. Skutki niewłaściwej wentylacji mogą być szczególnie uciążliwe dla alergików.
Gromadząca się wewnątrz budynku wilgoć niszczy ściany, meble, drewniane elementy, sprzęt elektroniczny i inne przedmioty. Wzrasta stężenie toksyn i zanieczyszczeń mechanicznych. Pojawiają się też nieprzyjemne zapachy. Jak zatem powinna działać wentylacja i po czym poznać, że wymiana powietrza nie zachodzi prawidłowo?
Spis treści
Jak powinna działać wentylacja?
Prawidłowo działająca wentylacja:
- zapewnia nieprzerwaną i regularną wymianę powietrza w całym budynku, zastępując „zużyte” powietrze świeżym, doprowadzonym z zewnątrz;
- usuwa nieprzyjemne zapachy i wilgoć, nie dopuszczając do gromadzenia się jej nadmiaru;
- umożliwia przepływ powietrza we właściwym kierunku, tzn. od pomieszczeń o najmniejszym zanieczyszczeniu powietrza do tych bardziej zanieczyszczonych;
- ogranicza gromadzenie się kurzu, pyłów i innych zanieczyszczeń mechanicznych.
Zaburzone działanie wentylacji dość łatwo zauważyć. W mieszkaniu lub domu jest duszno, a wszelkie zapachy długo się utrzymują. Pojawiają się oznaki wysokiej wilgotności powietrza – zaparowane szyby okien (zwłaszcza zimą), problemy z wysychaniem prania czy umytej podłogi, a także gromadzenie się pary wodnej w łazience. Często zdarza się, że to sami mieszkańcy utrudniają proces wymiany powietrza w domu. Dlatego warto wiedzieć, jakie warunki muszą być spełnione, by system wentylacji działał poprawnie.
Co zrobić, by wymiana powietrza w domu zachodziła prawidłowo?
Jeśli w Twoim domu znajduje się tradycyjna wentylacja grawitacyjna, najważniejsze jest, by umożliwić stały dopływ świeżego powietrza do wnętrza budynku. Dlatego nie warto całkowicie uszczelniać okien zimą. Naturalne nieszczelności budynku, w tym okien, umożliwiają prawidłowe działanie wentylacji. Ważna jest także różnica temperatur. W mieszkaniu powinno być cieplej, niż na zewnątrz. Dzięki temu możliwe jest wytworzenie różnicy ciśnień, przez którą powietrze wydostaje się z budynku. Taka sytuacja nie jest trudna do osiągnięcia zimą, jednak latem bywa to problematyczne. Zależność tradycyjnej wentylacji od warunków atmosferycznych (temperatury, wiatru) jest jedną z jej głównych wad.
Jednym z warunków prawidłowej wymiany powietrza w domu jest drożność kanałów wentylacyjnych. Sprawdza się ją podczas regularnych przeglądów. Często spotykanym błędem, który popełniają domownicy, jest zaklejanie kratki wentylacyjnej. Najczęściej ma to miejsce w łazience, a argumentem jest nawiew zimnego powietrza, który bywa uciążliwy w trakcie kąpieli. Jest to bardzo zła praktyka, uniemożliwiająca prawidłową wentylację. Co więcej, gdy w łazience znajduje się piecyk gazowy, takie działanie może być tragiczne w skutkach.
Mimo przestrzegania wyżej opisanych zasad, zdarza się, że wymiana powietrza w domu wciąż nie zachodzi prawidłowo. Jest to związane po prostu z budową i zasadą działania tradycyjnej wentylacji grawitacyjnej. Nie w każdym budynku się ona sprawdza. Dotyczy to często domów jednorodzinnych, zwłaszcza parterowych. Niskie kanały wentylacyjne powodują, że wentylacja nie jest wystarczająco wydajna. Dlatego coraz popularniejsze stają się inne systemy wentylacyjne, oparte o nowoczesne rozwiązania.
Wentylacja mechaniczna i hybrydowa
W ostatnich latach szczególnie popularna stała się wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła, czyli rekuperacja. Pozwala ona dostarczyć do domu odpowiednią ilość świeżego powietrza, przy jednoczesnym usunięciu tego zanieczyszczonego. Co więcej, umożliwia odzyskanie z niego ciepła. Jest to bardzo korzystne rozwiązanie, dzięki któremu można nieco zmniejszyć koszty związane z ogrzewaniem. Rekuperacja wiąże się także z wieloma innymi zaletami.
Zalety wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła:
- oszczędność energii;
- kontrola nad wentylacją – możliwość regulacji ilości powietrza nawiewanego i usuwanego;
- filtrowanie nawiewanego powietrza – uzyskujemy czyste powietrze pozbawione smogu, dymu, zapachu, pyłków i zanieczyszczeń mechanicznych, co docenią zwłaszcza alergicy;
- szybka i niezawodna wymiana powietrza, niezależna od pogody czy szczelności budynku;
- szybkie usuwanie wilgoci z pomieszczeń;
- ograniczenie hałasu – działa ona sprawnie również przy szczelnie zamkniętych oknach;
- możliwość rozszerzenia instalacji o dodatkowe funkcje, np. chłodzenie.
Innym rozwiązaniem jest wentylacja hybrydowa. Może ona działać zarówno jak grawitacyjna, jak i mechaniczna wyciągowa. Dostosowuje się do warunków zewnętrznych. Jeżeli pozwalają one na prawidłową naturalną wymianę powietrza, odbywa się ona właśnie w taki sposób. Jeśli jednak warunki nie są sprzyjające, zostaje ona wspomagana urządzeniami mechanicznymi. Taki system można zastosować do poprawy wydolności już istniejącej wentylacji w domu.
Podsumowanie
Aby zapewnić prawidłową wymianę powietrza w domu, trzeba pamiętać o kilku kwestiach. Przede wszystkim nie należy eliminować naturalnych nieszczelności budynku. Umożliwiają one sprawne działanie tradycyjnej wentylacji grawitacyjnej. Bardzo ważna jest drożność kanałów wentylacyjnych, która powinna być regularnie kontrolowana. Nie należy w żaden sposób zaklejać lub zatykać kratek, gdyż uniemożliwi to poprawne działanie systemu wentylacji, co może mieć bardzo poważne skutki. Kratki warto też systematycznie czyścić. Istotny jest również kierunek przepływu powietrza wewnątrz budynku. Powinna go ułatwiać budowa drzwi wewnętrznych, dzięki obecności takich elementów, jak tuleje wentylacyjne. Wszystkie te warunki są spełnione, a wentylacja w domu wciąż nie jest wystarczająca? Warto zastanowić się nad montażem wentylacji mechanicznej lub hybrydowej. Takie rozwiązanie pozwoli cieszyć się świeżym powietrzem przez cały rok, niezależnie od pogody.
